Wat is het verschil tussen burgers die een modaal leven leiden en succesvolle personen? Vaak gaat het om kleine verschillen die grote effecten kunnen hebben: het ’multiplier-effect‘.
De term multiplier komt uit de macro-economie. Het betekent dat een initiële stimulering van de economie door een extra investering van de overheid uiteindelijk een veel groter effect teweegbrengt op het nationale inkomen dan de oorspronkelijke uitgave.
Een investering van 25 miljoen euro heeft bijvoorbeeld een uiteindelijk positief effect van 75 miljoen euro. De multiplier is in dit geval gelijk aan 3.
“Een initiële investering in een project kan een veel grotere opbrengst teweegbrengen door spillover effecten.”
Anders gesteld: in de economie is een multiplier de factor waarmee een endogene variabele verandert, in reactie op een verandering in enige exogene variabele. Als een verandering van één eenheid in een variabele x ervoor zorgt dat een andere variabele y met M eenheden verandert, dan heet M de multiplier. Multipliers spelen een belangrijke rol in de keynesiaanse economie.
Overloop
In de economie is een spillover een impact die in een regio of over de hele wereld wordt ervaren als gevolg van een onafhankelijke gebeurtenis die plaatsvindt vanuit een niet-gerelateerde omgeving.
Positieve spillover treedt bijvoorbeeld op wanneer veranderingen in het ene gedrag een gunstige invloed hebben op veranderingen in het daaropvolgende gedrag. Een voorbeeld hiervan is gratis openbaar onderwijs dat door de overheid wordt aangeboden. Ik leen deze term hier omdat ze erg goed uitdrukt wat financieel succesvolle mensen – vaak onbewust – weten. Namelijk dat een initiële investering in een bepaald project uiteindelijk een veel grotere opbrengst kan teweegbrengen door die zogeheten spillover effecten.
Van boek naar lezing
Neem nu een internationale spreker. Door een nieuw boek te schrijven zal hij de gelegenheid krijgen om extra spreeksessies te geven en op die manier zijn investering dubbel en dik terug te winnen. Een freelance journalist kan door boeken te schrijven zijn ‘gewicht’ vergroten en op die manier een hogere vergoeding vragen voor zijn artikels. Hij kan zijn artikels ook bij andere media aanbieden.
“Als je enkel naar de directe opbrengst kijkt, lijkt een project onrendabel. Maar met positieve spillovers slaat de balans om.”
Als je in dat laatste geval enkel kijkt naar de investering en de opbrengst van het boek, dan is het ongetwijfeld zo dat de netto balans negatief is. Als je evenwel rekening houdt met die spillover effecten naar de toekomstige vergoeding voor de artikels, de verhoogde expertise over het onderwerp en de inspiratie voor volgende artikels, is de balans ongetwijfeld positief.
Pamela York
Bovendien speelt in dat laatste geval ook een fenomeen mee dat belicht wordt door auteur Pamela York. In ‘How much is enough’ pleit ze ervoor om dingen te doen die nadien ‘onbeperkt gerepliceerd’ kunnen worden of waarmee je eenmalig een groot publiek mee bereikt.
“Zij die een lichte voorsprong hebben, kunnen deze voorsprong makkelijk vergroten. Het is een zelfversterkend effect.”
Als Rihanna een nieuwe CD opneemt, is dat een inspanning die eenmalig is. Het resultaat kan evenwel onbeperkt vermenigvuldigd worden. Het gevolg is een inkomstenstroom die geen enkel verband meer heeft met de initiële inspanning. Als ze later optreedt voor 60.000 man bereikt ze uiteraard een enorm publiek in een keer.
Positieve feedback
Econoom Brian Arthur wijst ook op het fenomeen van positieve feedback. Het gaat om de neiging dat iets of iemand die een kleine voorsprong heeft, deze voorsprong makkelijker (dan de concurrenten) kan vergroten. ‘Indien een persoon – een van de velen in de markt – een lichte voorsprong behaalt op de anderen door toeval of een slimme strategie, dan zal het fenomeen van positieve feedback ervoor zorgen dat deze persoon zijn voorsprong als het ware kan vastklikken’, vertelde Arthur ooit in een interview.
Het Nederlandse bureau Speakers Academy heeft in België en Nederland een dominante positie op de sprekersmarkt. Jaarlijks levert het 1.000 sprekers aan organisaties. Wat opvalt, is dat een aantal sprekers vaak gevraagd worden. Anderen zelden of nooit. De 80-20 regel dus. Zij die een lichte voorsprong hebben, kunnen deze voorsprong makkelijk vergroten. Het is een zelfversterkend effect. Iemand die de spreker bezig zag, wil deze misschien voor een ander evenement eveneens boeken.