Zoals alle ouders weten, willen we onze kinderen behoeden voor fouten die we misschien zelf gemaakt hebben. De vraag is of dat een goede strategie is. Als het over kinderen en geld gaat, wordt af en toe ook eens onzin verteld. Zo zouden – volgens sommige betweters – ouders samen met de kinderen een budgetplan moeten opstellen. Uit onderzoek blijkt dat financieel succesvolle mensen zich met dergelijke zaken niet eens bezighouden. Waarom zou je die techniek dan moeten leren aan een kind?
Anderen beweren dan weer dat je een kind geen zakgeld mag geven. Ook dat is een onverstandige tactiek. Door zakgeld te geven leer je een kind de belangrijkste les van de economie, namelijk die van de trade-off of afruil. Je kan een euro maar een keer uitgeven en je moet dus kiezen tussen sparen en consumeren enerzijds en tussen een appel en een peer anderzijds.
Tot slot raden anderen dan weer aan geen zakgeld in te houden als straf. Dit zou onduidelijkheid scheppen. In de wereld van de volwassenen wordt zakgeld bij wijze van spreken ook ingehouden als straf. Er is dan ook geen enkele reden om eens geen zakgeld uit te betalen als het kind iets heeft uitgespookt. Zorg er alleen voor dat het inhouden van zakgeld niet systematisch gebeurt.
Over hoe je kinderen met geld moet leren omgaan bestaat vandaag dus veel onduidelijkheid. Zo lees in het ene boek dat je in geen geval klusjes mag vergoeden. In een ander boek staat dan weer dat dit wel een goede strategie kan zijn. Ook wordt er heel wat onzin verkocht over dit onderwerp. Sommigen beweren immers dat je in het bijzijn van een kind beter gewoon helemaal zwijgt over geldzaken. Strivoro zet tien praktische – en vooral zinvolle tips over geldzaken met kinderen op een rijtje.
1. Laat kinderen experimenteren met geld
Geef kinderen snel de mogelijkheid en de vrijheid met geld om te gaan – en laat ze fouten maken. Het is immers beter kleine fouten te maken als ze jong zijn (en ervan te leren) dan grote fouten met zware consequenties te maken later.
Concreet: een belangrijke les voor kinderen –en volwassenen! – is te beseffen welk risico verbonden is aan een belegging: laat tieners rustig met beperkte sommen in aandelen beleggen.
2. Weersta de verleiding om tussenbeide te komen
Het gevolg van de eerste tip is dat je als ouder de neiging zult hebben tussenbeide te willen komen als een beslissing van je kind niet verstandig is of verkeerd uitdraait. Mijn raad: niet doen. Als een twintiger advies vraagt in verband met de aankoop van een auto of huis, geef ze dan de criteria die een rol spelen. Maar neem de beslissing niet in hun plaats. Heb geduld en blijf vriendelijk.
Concreet: uw kind gaat op huizenjacht? Blijf zelf thuis maar wijs ze op de wolfsijzers en schietgevaren van de huizenmarkt
3. Financier de activiteiten die echt belangrijk zijn…
Eigenlijk is het onzinnig een kind dat hogere studies doet, te laten werken tijdens het academiejaar om zijn studies te bekostigen. Student zijn is een voltijdse job op zich. Betaal alles wat direct of indirect met de studies te maken heeft. Onderzoek wijst immers uit dat studenten die ook nog eens werken tijdenshte academiejaar slechtere resultaten halen dan zij die zich volledig op hun studies kunnen concentreren.
Concreet: er is nog tijd genoeg tijdens de vakanties of na de studies om werkervaring op te doen.
4. … maar laat de kinderen zelf naar een eigen doel toe werken
Sommige ouders hanteren de – vaak impliciete – stelregel dat ze zelf hebben moeten ploeteren om er te komen en dat ze bijgevolg niet willen dat hun kinderen dit ook nog eens moeten doormaken. Begrijpelijk, maar geen goede strategie. Er is immer een middenweg. Zorg ervoor dat ze kunnen sparen voor bepaalde zaken die ze graag willen.
Concreet: niets is leuker dan naar een bepaald doel – een nieuwe fiets of een nieuwe auto – toe te werken.
5. Moedig aan in plaats van te bekritiseren
Ook in geldzaken bij kinderen komt het vaak neer op gezond verstand. Opvoeden in het algemeen komt neer op het geven van veel aanmoediging en zo weinig mogelijk kritiek. In financiële aangelegenheden geldt deze regel misschien nog meer. Self-made zakenlui hebben de neiging ook thuis ook snel en hard te oordelen. Iets wat kinderen niet echt waarderen. Geef daarentegen positieve feedback en feliciteer ze met de prestaties die ze bereikt hebben. Vraag tenslotte hoe je kan helpen.
Concreet: bekijk de situatie vanuit de ogen van je kinderen.
6. Leer ze verstandig om te springen met schulden
Schulden zijn niet per se slecht, dat hebben we eerder al bij Strivoro geschreven. Zo is een hypothecair krediet de perfecte hefboom om een klein vermogen in vastgoed op te bouwen. Leer kinderen evenwel voorzichtig om te springen met schulden. Recente gegevens wijzen immers uit dat kinderen op dat vlak zeer nonchalant kunnen zijn en dat de situatie snel kan ontsporen.
Concreet: Als je binnen je inkomen leeft, is je levenstijl waarachtig. Ook bij kinderen is dit zo.
7. Houd rekening met de leefwereld van het kind
Als je aan een zesjarige vertelt dat zijn spaarcentjes op een bankrekening staan, dan stelt dit voor het kind eigenlijk niet zo veel voor. Een oplossing is hem of haar mee te nemen naar de bank.Of verwijs naar Goudgrijp, de bank in de wereld van Harry Potter.
Concreet: laat uw kind met een spaarpot vol munten naar de bank stappen.
8. Druk zelf het verlangen uit zaken te willen hebben die je je niet kunt veroorloven
Deze op het eerste zicht paradoxale raad betekent enkel dat kinderen moeten beseffen dat ouders ook niet alles kunnen kopen wat ze willen. Enkel gemakkelijk haalbare doelen vooropstellen voor kinderen is dan ook geen goede strategie.
Concreet. Leg uit dat je wel droomt van een zeilboot, maar dat dit niet realistisch is.
9. Schenk een gift of doe niets
Als wat oudere kinderen om geld komen bedelen, is het beter een bedrag te geven. Vertel het kind niet dat je hen het geld geeft omdat ze het nodig hebben – voor een huis of iets anders. Dat geeft immers een verborgen boodschap dat de ouders verantwoordelijk zijn, maar dat het kind gefaald heeft. Hij kon het immers niet aan zonder de hulp van papa of mama.
Concreet: vermijd de impliciete boodschap die vaak verbonden is aan het geven van geld.
10. Ga na of je wel wil dat je kinderen echt onafhankelijk mogen worden
Sommige ouders zillen eigenlijk helemaal niet dat hun kinderen financieel onafhankelijk worden. Ze willen de wortel houden die ze ten gepaste tijde voor hun kinderen kunnen houden. Het is natuurlijk leuk dat iemand je nodig heeft – onafhankelijk van de financiële omstandigheden. Toch is het beter dat je je kinderen opvoedt tot financieel zelfstandige personen.
Concreet: Jezelf beschikbaar stellen tot een bepaald punt waarbij de kinderen onafhankelijk zijn, neemt jouw behoefte weg om nodig te zijn. Het is groots als je dat kan.
